DUYGU ERDOĞAN / İSTANBUL – Nüfusunun yüzde 60’ından fazlası sarsıntı tehdidi altındaki alanlarda yaşayan Türkiye, farklı uygulamalarla kentsel dönüşümü hızlandırmaya çalışıyor. Son olarak 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların acı tesiriyle sarsılan Türkiye’de dönüşüm, seferberlik şuuru içinde sürdürülüyor. Acil dönüşmesi gereken 2 milyon bağımsız ünite için farklı takviye düzenekleri hayata geçirildi.
1-7 Mart Sarsıntı Haftası özelinde sosyal medya hesabından paylaşım yapan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Hep söylüyoruz: Sarsıntıyla gayret bir ulusal güvenlik problemi. Ve biliyoruz ki; bu uğraşta tek deva kentsel dönüşüm” dedi. Yapılan son çalışmalarla ilgili bilgiler veren Bakan Kurum, bugüne kadar toplumsal konutlarla birlikte 15 milyon insanın inançlı konutlarda yaşadığına dikkat çekti.
15 BİN KONUT İÇİN ‘YARISI BİZDEN’
İstanbul başta olmak üzere tüm vilayetlerden süresiz biçimde Yarısı Bizden Kampanyası’na müracaatlar devam ediyor. Vatandaşlara 100 bin TL taşınma yardımı, 700 bin TL hibe ve 2 sene geri ödemesiz 700 bin TL kredi imkanını kapsayan 1.5 milyon TL’lik takviye sağlanıyor. İnşaatları TOKİ ya da Emlak Konut üstleniyor. Hibe meblağı bina maliyetinden düşürülüyor, arta kalan borç ise yeniden uzun vadeli uygun ödeme şartlarıyla taksitlendiriliyor. İstanbul’da 15 bin konut ve iş yerinin Yarısı Bizden ile dönüşümü devam ediyor.
FAİZ DAYANAKLI KREDİ
Bakanlık, kampanya ve kira takviyesinin yanında kentsel dönüşüm kredilerine faiz dayanağı de sunuluyor. Konut üretim ve konut edinme için 1 milyon 250 bin lira, işyeri imal için 800 bin lira, işyeri edinme için 350 bin lira, güçlendirme için 320 bin lira kredi çekilebiliyor. Konut kredilerinde 10 yıl, işyeri için 7 yıl vade uygulanıyor.
Birden fazla konutu olan hak sahiplerinin birinci konutu için kullanacakları konut üretim ve konut edinme kredilerine uygulanacak faiz dayanağı oranı yıllık 840 baz puan (aylık 0.70), iki ve sonraki konutları için ise bu oran 720 baz puan olarak uygulanıyor.
Dönüşüm çalışmaları kapsamında 2025 için kira yardımları da artırılmıştı. Vilayetlere nazaran değişmekle birlikte konut sahiplerine aylık 4 bin 500 lira ile 8 bin lira ortasında kira takviyesi ödeniyor. Kira yardımları riskli yapılarda 18 ay, riskli ve rezerv yapı alanlarında ise en çok 48 ay sağlanıyor.
600 BİN BİNA ÇÖKEBİLİR!
– Türkiye’de 7.5 milyon bağımsız ünite risk altında. 2 milyon bağımsız ünite acil dönüştürülmeli. 7.5 milyon yapının bulunduğu İstanbul’da 1.5 milyon yapı risk altında. 600 bin bina her an çökebilir. İstanbul’da 923 bin bağımsız ünitenin dönüşümü tamamlandı. 134 bin bağımsız ünitenin dönüşümü sürüyor. Türkiye genelinde ise 2.3 milyon konutun dönüşümü sağlandı. 238 bin konut dönüştürülüyor.
DENETİM SÜRAT KAZANDI
– “Yapı Kontrol Sistemi” kapsamında bugüne kadar 1 milyon 114 bin 129 bina denetlendi. 515 bin binanın kontrolü ise devam ediyor. Toplumsal konutlar da yeni konut üretiminde kritik ehemmiyette. Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) koordinesiyle 1 milyon 481 bin toplumsal konut inşa edildiği bildirilirken; 312 bin toplumsal konut inşası sürüyor.
453 BİN BAĞIMSIZ BİRİM
– Zelzele bölgesindeki 11 ilde 201 bin 580 mesken, iş yeri ve köy meskeni teslim edildi. Yıl sonuna kadar 452 bin 983 konut, iş yeri ve köy meskeni teslim edilecek. Yanı sıra 18 vilayette konutlarını dönüştürmek isteyenlere 750 bin TL hibe, 2 yıl geri ödemesiz ve faizsiz 750 bin TL kredi imkanını içeren 1.5 milyon TL’lik takviye sağlanıyor.