Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan nörogelişimsel bir bozukluktur. Dürtüsellik, dikkat eksikliği ve hiperaktivite ile karakterize edilen bu durum, bireylerin akademik ve toplumsal hayatını olumsuz tarafta etkileyebilir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, beslenmenin DEHB semptomlarını hafifletmede kıymetli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Bilim insanları da bu bağlamda, acı biberlerin DEHB semptomlarını hafifletici tesiri olup olmayacağı konusunda araştırmalar yapıyor.
Bağırsak Mikrobiyotası ve DEHB Ortasındaki Bağlantı
Bağırsak mikrobiyotası, insan sıhhati üzerinde büyük bir tesire sahiptir. Sindirim sisteminden bağışıklık işlevlerine kadar pek çok süreci etkileyen bağırsak bakterileri, beyin işlevleri ile de direkt bağlıdır. Yapılan araştırmalar, bağırsak-beyin ekseni olarak isimlendirilen bu düzeneğin, nörotransmitter üretimini ve beyin yapısını etkileyerek DEHB semptomlarına katkıda bulunabileceğini göstermektedir.
Bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlikler, depresyon, dert ve bilişsel fonksiyon bozuklukları üzere çeşitli nöropsikiyatrik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. DEHB’li bireylerin bağırsak mikrobiyotasında daha az Lactobacillus bulunduğu ve bu düşük çeşitliliğin hiperaktivite ile bağlantılı olduğu tespit edilmiştir. Araştırmalar, bağırsak mikrobiyomunun modifiye edilmesinin, DEHB semptomlarını yönetmede yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
Acı Biberin İçeriği ve Potansiyel Etkileri
“Acı biberler DEHB semptomlarını hafifletebilir mi” sorusu üzerine yapılan araştırmalarda, acı biberlerin içerisindeki kapsaisinin, bağışıklık sistemini destekleyerek antioksidan ve iltihap önleyici özellikler gösterdiğini kanıtladı. Yapılan çalışmalar, kapsaisinin serotonin ve dopamin düzeylerini düzenleyerek nörotransmitter aktivitesini artırabileceğini ve bunun DEHB semptomlarını hafifletebileceğini ortaya koymaktadır.
Biberlerde bulunan başka kıymetli bileşenler ise şunlardır:
- C vitamini: Antioksidan özellikleriyle bilinir ve bağırsak sıhhatini destekleyerek inflamasyonu azaltabilir.
- Yağ asitleri (PUFA’lar): Omega-3 ve omega-6 yağ asitleri, hudut sistemi gelişimi ve beyin işlevleri için kritik değere sahiptir. Araştırmalar, omega-3 eksikliğinin DEHB’li bireylerde daha yaygın olduğunu ve desteğin semptomları iyileştirebileceğini göstermektedir.
Bağırsak-Beyin Ekseni Üzerindeki Etkiler
Kapsaisin, bağırsaktaki yararlı bakterilerin sayısını artırarak bağırsak-beyin ekseni yoluyla bilişsel fonksiyonları ve ruh halini düzenleyebilir. Akkermansia ve Prevotella üzere yararlı bakterilerin sayısını artırırken, ziyanlı mikropların azalmasına da yardımcı olabilir.
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, kapsaisinin serotonin ve dopamin seviyelerini artırdığında dikkat ve dürtü denetimini olumlu istikamette etkilediğini göstermiştir. Ayrıyeten, kapsaisinin kan-beyin bariyerini geçerek dikkat, his durumu ve dürtü denetimiyle alakalı beyin bölgeleri üzerinde direkt tesir edebileceği düşünülmektedir. Bu da acı biberlerin DEHB semptomlarını hafifletici tesirini bir defa daha gözler önüne sermektedir.
Her ne kadar acı biberlerin DEHB semptomlarını hafifletici tesiri olumlu olduğu düşünülse de çok kapsaisin tüketiminin birtakım olumsuz tesirleri olabileceği konusunda uzmanlar uyarıyor. Fazla ölçüde kapsaisin tüketimi, mide tahrişine ve nörotoksisiteye yol açabilir. Bu nedenle, bilim insanları daha fazla insan üzerinde deneme yapılmasının gerektiğini vurguluyor.
İlginizi çekebilir;