Adıyaman’ın Besni ilçesine bağlı üç köy, ölen bir köpekte kuduz tespit edilmesi üzerine karantinaya alındı. Bu olayla birlikte kuduz hastalığı yine ülke gündemindeki yerini aldı. Dünyanın en ölümcül hastalıkları ortasında kabul edilen kuduz, enfekte hayvanların tükürüğünden, yani salyasından insanlara bulaşan bir viral hastalıktır. Ekseriyetle ısırma yoluyla başka canlılara bulaşan kuduz virüsüne erken müdahale edilmesinin hayati ehemmiyet taşıdığını söyleyen İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sıhhat Meslek Yüksekokulu Müdürü Dr. Ömer Serdar Sonceley, dünya genelinde görülen kuduz olaylarının sayı olarak hafife alınamayacak boyuta olduğunu söz etti. Dr. Ömer Serdar Sonceley, elde edilen bilgilere nazaran; dünya genelinde günde 160 kişinin, yılda ise 55 bin kişinin kuduz hastalığından hayatını kaybettiğini, Türkiye’de ise 2008’den bu yana kadar yılda yaklaşık bir yahut iki mevt hadisesi görüldüğünü kaydetti.
“En makus mevt şekli”
Virüslerle çaba etmenin sıkıntı lakin aşı başta olmak üzere öbür hijyen önlemleri sayesinde engellenebildiğini belirten Sonceley, “Hastalık özelikle hudut dokuda, omurilikte ve beyinde hasar meydana getirmesiyle en makus vefat halini oluşturmaktadır” dedi.
Her ısıran köpek yahut tırmalayan kedinin kuduz olma durumunun kelam konusu olmayacağını da hatırlatan Sonceley, “Türkiye’de 2014 yılında 250 bin kuşkulu ısırık olayı olmuş lakin bunların bir yahut iki tane vatandaşımızın vefatı ile sonuçlanmıştır. Gerek insanlarda ve gerekse hayvanlarda kuduz virüsünün canlı dokuya bulaşmasının akabinde evvel kas dokusuna yerleşmekte, kas dokusunda üreyip belirli bir sayıya ulaştıktan sonra çevresel hudut sistemine dahil olmaktadır. Oradan da omurilik ve beyne kadar ulaşarak tahribat oluşturmaktadır” diye konuştu.
Şüpheli hayvan denetim altına alınmalı
Hastalığın hayvanlardaki tesir sürecinden de bahseden Sonceley, “Hayvanlarda kuduz hastalığında 3 periyot var. Başlangıç devri, saldırganlık periyodu ve felç periyodu. Bir insanın kuşkulu hayvan tarafından ısırılma yahut tırmalanması durumunda mümkünse temasta bulunulan hayvanın denetim altına alınması yani on gün mühlet ile müşahede altında tutulması gerekiyor. Bu müşahedenin sebebi hayvanların müşahede altında tutulmasıdır” dedi.
Yaraya birinci müdahale hayati değer taşıyor
Dr. Öğr. Üyesi Ömer Serdar Sonceley, kuşkulu bir hayvan tarafından ısırılan yahut tırmalanan bir şahısta alınacak önlemleri şu tabirlerle anlattı:
“Virüs bedende birinci olarak yaralanmış doku içindeki hudut dokuya geçiyor. Bu nedenle ne kadar erken müdahale edilirse o kadar faal önlem alınmış olur. Birinci müdahalede sabunlu su ile yara bölgesini çokça yıkamak çok değerli ve tesirli. Ek olarak yara yeri ne kadar büyük olursa olsun yaranın kapatılmaması gerekmektedir.”
“Hastalığın gelişimi için ısırık bölgesi önemli”
Isırık yarasının beyne olan uzaklığının hastalığın gelişim sürecini etkilediğini kaydeden Sonceley, “Kuduz etkeninin beyne ulaşma noktasında ayak bileğinden ısırılma ile uzunluğundan ısırılma ortasında muazzam fark var. Tabi ki burada etkenin sayısı, ısırık bölgesinin yeri, ısırılan dokunun hudut yoğunluğu, hastalığın gelişim sürecini etkiliyor” halinde konuştu.
“Alınan önlemlerle kurtulmak yüzde 100 mümkün”
Hekimler tarafından çok acil bir durum görülürse birinci etapta hazır antikorların ısırılan insanlara verilmesi gerektiğini daha sonra ise aşılamaya başlandığını belirten Sonceley, “Aşılamanın başlandığı birinci gün 0’ıncı gün olarak kabul edilirse 3, 7, ve 14. günlerde aşılama yapılıyor. Alınan önlemler ile müdahale edildiğinde insanların yüzde 100 kurtulması kelam konusu” dedi.
Son olarak 2007 yılında ‘Amerikan Veteriner Tabipler Birliği’ ile ‘Amerikan Doktorlar Birliği’nin Tek Sağlık’ ismi altında yayınladıkları deklarasyondan da bahseden Sonceley, “Bu deklarasyon birçok bilim insanı tarafından dünyada da kabul gördü. Sebebi sıhhatin bir bütün olduğu anlayışıdır. Aslında insanlarda görülen enfeksiyon hastalıkların pek birçok hayvansal kaynaklı. Bunun haricinde besinlerden geçen hastalıklar da kelam konusu. Münasebetiyle ülkemizde de ‘Tek Sağlık’ siyasetinin yürütülmesi gerektiğini düşünüyorum” diyerek kelamlarını sonlandırdı.