Asgari fiyat artırımı için heyecanlı bekleyiş sürerken, gözler Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun yarın yapacağı üçüncü toplantıya çevrildi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleşecek üçüncü toplantıda sayının söylem edileceği düşünülüyor. İnsan Kaynakları platformu 24 Saatte İş, toplantı öncesinde Aralık 1-15 ortasında uygulamaya kaydolan 15 bin 127 adayın verisinden derlediği taban fiyat beklentisini 8 bin 182 TL olarak hesapladı. Sayısı iş arayan 15 bin 127 adayın iş müracaatları, eğitim durumları, tecrübeleri, yaş ve cinsiyet kırılımlarına nazaran hesaplayan 24 Saatte İş, yüzde 95 inanç aralığına baktığında ise taban fiyatın 8061-8305 TL ortasında olacağı varsayımında bulundu.
Asgari fiyat iddiası güçleşti
Enflasyonun tetiklediği belirsizlik minimum fiyat varsayımını güçleştirdi. 2021 Aralık ayında 24 Saatte İş adaylarının fiyat beklentisi ile minimum fiyat ortasındaki fark %38 iken 2022 yılında bu oran %46 oldu.
Bunun sebebi artan enflasyon ve piyasa şartları. 2022 yılındaki enflasyon artışından beri iki minimum fiyat artırımı ortasındaki adayların maaş beklentisi birden çok defa yükseldi. Artık adayların maaş beklentisi sık ve yüksek derecede güncellenmeye başladı.
2023 yılında enflasyonun çift haneli sayılarda seyretmesi halinde minimum fiyata daha sık revizyon gelmesi beklenebilir. Minimum fiyat beklentisi yüksek enflasyonla birlikte aslında yalnızca birkaç ay geçerli. Dolayısı ile piyasadaki hareketlilik bu formda devam ederse 2023 yılındaki yeni taban fiyata 3 ay içerisinde tekrar bir artırım gelmesi gerekecek. Bunun önüne geçmek için minimum fiyata varsayım edilenden daha yüksek bir artış gelebilir.
Asgari fiyat beklentisine sektör/pozisyon olarak bakıldığında ise en çok değişim %65 ile teknik durumlarda görüldü. Hizmet ve satış ise taban fiyat beklentisindeki değişimin %11 ile en az olduğu bölüm olarak hesaplandı. Bunun sebebi, teknik konumlardaki adayların tecrübe ve yaşlarının hizmet ve satış kesimindeki adaylara nazaran daha fazla olması. Tecrübe ve yaş arttıkça beklenti de daha fazla oluyor.
Asgari fiyatın süratli bir halde açıklanıp ve her üç aylık aralıklarla revize edilmesi günümüz yüksek enflasyon periyodunda daha mantıklı bir siyaset olabilir. Çünkü son periyotta taban fiyata bağlı belirsizlik işe alımlara olumsuz bir biçimde tesir etmiş durumda. Bilhassa içinde bulunduğumuz aralık ayında işe alım süreçlerinde gözle görünür bir yavaşlık kelam konusu. 2021 Kasım’dan 2022 Aralık’a işe alım hacminde %5’lik bir düşüş var. 2022 yılında tıpkı bilgilere bakıldığında işe alım hacminin %10 düştüğü görülüyor.
Dolayısıyla iş verenler de iş arayanlar da daha temkinli. Şirketler şu an işçi alımlarını açıklanacak yeni minimum fiyata nazaran planlıyor. İş arayanlar da birebir formda işe başlamak için yeni minimum fiyatın açıklanmasını bekliyorlar. Taban fiyatın süratli açıklanması ve beklenen seviyede olması istihdamda toparlanmayı beraberinde getirebilir.